در این نوشتار به‌صورت مختصر اما ان شاء الله مفید به هشت شبهه که هرساله با آغاز ماه محرم در فضای مجازی پخش می‌شود، پاسخ خواهیم داد. برای مطالعه به ادامه مطلب مراجعه شود.
طبقه بندی موضوعی
-
عیسی مسیح از نگاه قرآن
(۴) -
پاسخ قرآن را بشنوید
(۴) -
کتاب و مقاله
(۳)
آخرین مطالب
شیخیه به طرفداران شیخ احمد احسائی و بعدها سید کاظم رشتی گفته می شود. احسائی معتقد بود که باور ملاصدرا در زمینه معاد جسمانی در حقیقت انکار این آموزه است و کوشید خودش به شبهه آکل و ماکول پاسخ دهد. وی در مقام پاسخ به شبهات پیرامون معاد جسمانی و معراج جسمانی، جسد هورقلیایی را مطرح کرد. به باور او انسان دارای دو جسد است: جسد عنصری و مادی که با مرگ آدمی تجزیه می‌شود؛ و جسد هورقلیایی که یک جسم لطیف است و با آدمی باقی می ماند و در آخرت وارد بهشت یا جهنم خواهد شد. احسائی بعدها از این باور در زمینه پاسخ به شبهه طول عمر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هم بهره برد و مدعی شد: حضرت در عصر غیبت دارای جسم هورقلیایی است و در اقلیم هشتم، یعنی عالمی که بین عالم ملک و ملکوت می‌باشد، زندگی می کند. پس از طرح این نظریه این سوال پیش آمد که امامی که در عالم هورقلیا زندگی می کند چگونه با انسان‌ها که در اقالیم سبعه و جهان مادی زندگی می‌کنند در ارتباط است. شیخیه در مقام پاسخ به این سوال، آموزه رکن رابع را مطرح کردند و مدعی شدند در هر زمانه‌ای انسان کاملی که نائب خاص است، واسطه بین شیعیان و امام زمان می‌باشد. در یک جلسه این آموزه شیخیه مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که چرا این آموزه قابل پذیرش نمی‌باشد. برای گوش‌دادن به صوت این جلسه به نشانی پایین مراجعه نمایید:
روایات در کنار قرآن دومین منبع مهم آموزه‌های اسلامی هستند؛ برخلاف قرآن کریم که به یمن حفاظت الهی از هرگونه دستبرد و تحریفی در امان مانده است، متاسفانه روایات بدین شکل نیستند؛ و از این‌رو، نمی‌توان هر روایتی را پذیرفت و به آن عمل کرد. به‌خاطر همین، علمی به نام علم رجال شکل گرفت تا با بررسی شخصیت رجالی راویان احادیث که نامشان در سند روایات ذکر شده است، به تشخیص روایات صحیح از ضعیف و بلکه جعلی مدد رساند. در یک دور آموزشی چهار جلسه‌ای، اهم کتب رجالی شیعه معرفی و امتیازات هرکدام مطرح شد. اسامی کتب معرفی شده بر این پایه است: کتب اربعه رجالی شیعه (رجال کشی، رجال طوسی، فهرست طوسی و فهرست نجاشی)، رجال ابن غضائری، حل الاشکال سید بن طاووس، خلاصة الرجال علامه حلی، رجال ابن داود حلی، منتهی المقال ابوعلی حائری، حواشی شهید ثانی بر خلاصه، شرح مشیخة الفقیه محمدتقی مجلسی، الوجیزه محمدباقر مجلسی، الرواشح میرداماد، حاوی الأقوال جزائری، مجمع الرجال قهپایی، مشترکات کاظمی و رجال کبیر استرآبادی، جامع الرواة اردبیلی، تنقیح المقال ممقانی، قاموس الرجال شوشتری، خاتمه مستدرک نوری، موسوعة الرجال بروجردی و معجم الرجال خوئی و نرم افزار درایة النور. برای گوش‌دادن به صوت این جلسات می‌توانید به دو نشانی پایین مراجعه نمایید:
مراد از مهدویت باور به‌ظهور یک منجی آسمانی و مصلح الهی در آخرالزمان است که قرار است دنیا را از عدل و داد پر کند. این باور اختصاصی به شیعیان ندارد و به‌راحتی می‌توان ادعا کرد که امروزه اکثر انسان‌هایی که بر روی این کره خاکی زندگی می‌کنند در این عقید با هم مشترکند. یکی از سوالاتی که درباره مهدویت مطرح می‌شود این است که فلسفه آن چیست؟ به‌عبارت ساده‌تر چرا خدا در برنامه خود برای این جهان، چیزی را با نام مهدویت قرار داده است؟ اگر در برنامه این دنیا چیزی به‌نام مهدویت وجود نداشت، دنیا چه چیزی را کم داشت و چه مشکلی پیش می‌آمد؟ کوشیدیم در چندین جلسه به این پرسش پاسخ بدهیم و به‌نظر به‌نگاه جدید و بدیعی از مهدویت رسیدیم. برای گوش‌دادن به‌صوت این جلسات که هرکدام به‌صورت میانگین نیم‌ساعت است، به‌دو نشانی پایین مراجعه نمایید:
مراد از مهدویت باور به‌ظهور یک منجی آسمانی و مصلح الهی در آخرالزمان است که قرار است دنیا را از عدل و داد پر کند. این باور اختصاصی به شیعیان ندارد و همه مسلمانان بلکه پیروان همه ادیان ابراهیمی اهم از یهودیت و مسیحیت، و همچنین برخی از ادیان شرقی نیز به آن باور دارند؛ البته اتحاد در اصل یک باور منافاتی با اختلاف بر سرجزئیات آن ندارد. بنابراین، به‌راحتی می‌توان ادعا کرد که امروزه اکثر انسان‌هایی که بر روی این کره خاکی زندگی می‌کنند به این مقوله باور دارند. اما سوالی که پیش از پرداختن به مباحث مهدویت باید به آن پاسخ داد این است که بحث از مهدویت در زمانه ما چه ضرورتی دارد؟ در ۵ جلسه به این مسئله پرداخته و نشان داده شد که عدم تحقیق پیرامون این موضوع به‌خطرات جبران‌ناپذیری منجر خواهد شد. خطراتی که اختصاصی به‌آخرت ندارند و دنیای انسان‌ها را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهند؛ به‌گونه‌ای‌که ممکن است به‌کشته‌شدن یک سوم انسان‌ها منتهی شود! چنانچه فوائد گوناگونی نیز بر طرح این بحث مترتب است. برای گوش‌دادن به‌صوت این پنج جلسه که هرکدام به‌صورت میانگین نیم‌ساعت است، به‌دو نشانی پایین مراجعه نمایید:
نقش علم رجال در تشخیص احادیث صحیح از غیر صحیح بر هیچ کسی پوشیده نیست. اهم مباحث کاربردی این علم در یک دوره فشرده مورد بحث و بررسی قرار گرفت. فهرست مطالب این دور فشرده و همچنین صوت آن در ادامه آمده است.
یکی از مباحث مهم علم رجال مبحث توثیقات عام و آرای مختلف پیرامون هرکدام از آنها است. در اهمیت این بحث همین بس که گاهی پذیرش یا عدم پذیرش یک توثیق عام منجر به صحت یا عدم صحت ده‌ها بلکه صدها حدیث می‌شود. مطالب این بحث در نوزده جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. فهرست مطالب و نشانی دانلود آنها در ادامه آمده است.
یکی از مباحث مهم علم رجال، تبیین چرایی حجیت قول رجالی و تعیین گستره آن است. اهم مطالب این بحث در هفت جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. فهرست این مطالب و همچنین نشانی دانلود صوت این دروس در ادامه آمده است.
کتاب مغنی الادیب ابن هشام انصاری مشتمل بر ۸ باب است. باب هشتم این کتاب درباره «قواعد نحوی» و مثال‌های متعدد هرکدام است. این باب اگرچه امروزه در حوزه‌های علمیه خوانده نمی‌شود اما دارای مطالب مهمی است که دانستن آنها برای هر طلبه‌ای مفید می‌باشد. گفتنی است که در این دوره آموزشی مطالب و مثال‌های مهم کتاب مغنی اللبیب نیز طرح شده‌اند. فهرست قواعد مطرح‌شده و نشانی صوت این دروس در ادامه مطلب آمده است.
بهترین راه برای تثبیت مطالب ادبیات عرب از جمله صرف و نحو به‌کاربستن آنها است. از این‌رو، تجزیه و ترکیب در کنار فراگیری دروسی همچون صرف و نحو از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اما پیش از شروع به تجزیه و ترکیب لازم است با شیوه این کار آشنا شد. به‌خاطر همین در چند جلسه اموری که باید در تجزیه و ترکیب رعایت شوند، آموزش داده شد. گفتنی است برای این‌که مطالب ارائه‌شده از حالت تئوری خارج شوند و جنبه عملی نیز پیدا کنند، در هر جلسه حدیثی از احادیث حضرات معصومین علیهم السلام تجزیه و ترکیب شد. برای دسترسی به صوت این جلسات به نشانی پایین مراجعه فرمایید:
کتاب مغنی الادیب ابن هشام انصاری مشتمل بر ۸ باب است. باب هفتم این کتاب درباره «کیفیت اعراب» و یا به عبارت ساده‌تر آموزش تجزیه و ترکیب است. این باب اگرچه امروزه در حوزه‌های علمیه خوانده نمی‌شود اما دارای مطالب مهمی است که دانستن آنها برای هر طلبه‌ای مفید می‌باشد. از این‌رو، این باب در ۱۵ جلسه تدریس شد. گفتنی است که در آغاز هر جلسه این دوره آموزشی، حدیثی از احادیث حضرات معصومین علیهم السلام به صورت مختصر ترکیب شده است. برای آگاهی از فهرست اهم مطالب این باب و همچنین صوت این دروس به ادامه مطالب توجه نمایید.
حدیث از دو بخش اصلی تشکیل شده است: سند و متن. در سند حدیث نام راویانی که حدیث به واسطه آنها از معصومین علیهم السلام به دست ما رسیده، آمده است. متن حدیث نیز دربرگیرنده گزارش قول، فعل و تقریر معصوم است. یک حدیث برای این‌که پذیرفته شود باید از پالایه‌های مختلفی رد شود. یکی از این پالایه‌ها احراز وثاقت و صداقت تک‌تک راویان آن است. دانشی که عهده‌دار احراز این شرط شده، دانش رجال می‌باشد. برای آشنایی علاقه‌مندان با مهم‌ترین مباحث دانش رجال یک دوره «راوی‌شناسی» برگزار شد. منبع و کتاب این دوره آموزشی کتاب «دروس فی علم الرجال» می‌باشد. این کتاب تقریرات درس رجال مرحوم آیت الله سیدمحمدحسین میرسجادی رحمت الله علیه و به قلم آقازاده ایشان، حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی میرسجادی حفظه الله است. اهم مطالب این درس و صوت آن در ادامه آمده است.
هرچند درباره سرآغاز احادیث جعلی اختلاف است، اما کسی در وجود این احادیث در منابع اسلامی تشکیک نکرده است. به‌خاطر همین، دانشی با نام نقد الحدیث شکل گرفت و عهده‌دار آموزش چگونگی تمییز احادیث جعلی از غیر جعلی شد. بر هر شخصی که با احادیث سروکار دارد، به‌ویژه طلاب و مبلغین دینی، لازم است با این دانش و مطالب آن آشنا شود؛ تا مبادا به جای نشر آموزه‌های حضرات معصومین علیهم السلام، با طرح و نقل احادیث دروغین و جعلی، آموزه‌های دشمنان آن بزرگواران را تبلیغ و ترویج کند! از این‌رو، بر آن شدیم که در یک دوره کوتاه مدت با دانش نقد الحدیث و اهم مباحث آن آشنا شویم. فهرست اهم مطالب این دوره آموزشی که در شانزده جلسه برگزار شد، و نشانی صوت این دروس در ادامه می‌آید.
کتاب «مبانی منطق و روش‌شناسی» نوشته دکتر لطف الله نبوی است. در این کتاب، «منطق» به معنای عام کلمه مراد است که شامل منطق علمی (علم منطق) و منطق عملی (منطق علم)، منطق صوری و منطق غیرصوری، منطق قیاسی و منطق استقرایی، منطق جدید و منطق سنتی، منطق محض و منطق کاربردی می‌شود. مولف در این کتاب کوشیده تا مهم‌ترین آموزه‌های منطقی را در مباحث مزبور به‌نحوی طرح نماید که بین اجزای آن ارتباطی وثیق و تنگاتنگ وجود داشته باشد. در ادامه می‌توانید فایل این کتاب را که شامل اهم مباحث کتاب و همچنین حل بیش‌تر تمارین آن است، دانلود کنید.
کتاب مغنی اللبیب ابن هشام انصاری مشتمل بر ۸ باب است. باب ششم این کتاب درباره غلط‌های مشهور در بین نحویون است؛ ۲۰ امری که هر چند در بین نحویون و کتاب‌های نحوی معروف و مشهور هستند اما صواب و درست نیستند. این باب هر چند امروزه در حوزه‌های علمیه خوانده نمی‌شود اما دارای مطالب مهمی می‌باشد که دانستن آنها برای هر طلبه‌ای مفید است. از این‌رو، این باب در حوزه علمیه مکتب الولایه طهران در ۱۶ جلسه تدریس شد. گفتنی است در این دوره اگرچه متن اصلی، کتاب مغنی الادیب بود، اما مطالب باقی‌مانده مغنی اللبیب نیز مورد بحث قرار گرفت. فهرست ۲۰ غلط مشهوری که ابن هشام آنها را نقد کرده و همچنین نشانی این دروس در ادامه آمده است.
یکی از ادله شیعه مبنی بر خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام و همچنین یازده تن از فرزندان معصوم این امام همام، آیه ۵۹ سوره مبارکه نساء است. از این آیه با عناوینی همچون «اولی الامر» و «اطاعت» نیز یاد می‌شود. درباره این‌که مراد خداوند از «اولی الامر» در این آیه شریفه چه کسانی هستند، اختلاف است؛ به گونه‌ای که نزدیک به ۱۵ قول در این زمینه مطرح شده است. در راستای بررسی این‌که کدام‌یک از این اقوال درست هستند، نخست این آیه شریفه را مورد بحث قرار دادیم و سپس با نتایج به دست آمده، به سراغ مصادیق ادعایی رفتیم تا ببینیم کدام‌یک از آنها می‌توانند مراد الهی از «اولی الامر» باشند. پس از انتخاب قول صحیح به سراغ شبهات، اشکالات و ابهامات این قول رفتیم و آنها را نیز بررسی کردیم. مباحث پیرامون این آیه شریفه در ۱۷ جلسه به پایان رسید. عناوین اهم مطالب این جلسات و همچنین نشانی صوت آنها در ادامه آمده است.
مدت‌ها است که شخصی مدعی شده پسر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است. او توانسته با سوءاستفاده از آموزه مهدویت و به کارگیری نیرنگ‌هایی افرادی را به خودش جذب کند. اگر دوست دارید با این فرقه، اهم ادعاها و ترفندهای آن آشنا شوید، می‌توانید به پادکستی که در ادامه معرفی می‌شود، گوش بدهید.
حدیث به خودی خود مطلوب و مقصود نیست بلکه چون رابطه میان ما با معصومین علیهم السلام است و ما را به دریای بی‌کران آموزه‌های آن بزرگواران متصل می سازد، مطلوب و مقصود شده است. در حقیقت، غایت اصلی ما از حدیث و کندوکاو پیرامون آن، دسترسی به تعالیم بزرگان دین می‌باشد؛ بزرگانی که ملزم به اطاعت و پیروی از آنها شده‌ائیم و موظفیم در همه امور زندگی، آنها را الگو و سرمشق خود قرار دهیم. اما این مهم، جزء با فهم حدیث و درک مقصود معصوم از آن، میسر نمی‌شود. از این‌رو، بر آن شدیم که در یک دوره کوتاه مدت با دانش فقه الحدیث و اهم مباحث آن آشنا شویم. در ادامه فهرست مطالب این دوره آموزشی و صوت جلسات آن به اشتراک گذاشته شده است.
یکی از ادله شیعه مبنی بر امامت امامان دوازده‌گانه این مذهب، حدیث ائمه اثنی عشر است. بنابراین، بررسی صحت و سقم این حدیث، و این‌که آیا این حدیث بر امامان شیعه قابل انطباق است یا نیست، بسیار مهم می‌باشد. از این‌رو، در سی جلسه به بررسی این حدیث و جوانب مختلف آن پرداختیم. عناوین اهم مطالب این جلسات و همچنین راه دسترسی به صوت آنها در ادامه آمده است.
مهم‌ترین و نخستین اختلاف شیعه با اهل سنت بر سر مسئله «امامت» است. به مرور این اختلاف به اختلاف‌های متعددی تبدیل شد. یکی از این اختلاف‌ها مسئله «افضلیت امام» است؛ یعنی شخصی که می‌خواهد امام شود اصلا لزومی دارد افضل و برترین فرد زمانه خود باشد یا خیر؟ و اگر لازم است، گستره این افضلیت تا کجاست؟ بر خلاف اهل سنت که افضلیت امام را لازم نمی‌دانند، شیعه معتقد به یک باور حداکثری است. ما در سلسله نشست‌هایی مدعای فریقین و ادله آنها را مورد نقد و بررسی قرار دادیم. در ادامه اهم موضوعات مطرح شده در این جلسات و نشانی دسترسی به صوت آنها آمده است.